Sitsiliancha himoya Karpov va Shteyn Lelingrad, 1970

Muallif: Mengliyev Sh.

Qo`shilgan sana: 2015-07-09

Sitsiliancha himoya Karpov va Shteyn Lelingrad, 1970

1.     e2-e4       c7-c5
2.     Kg1-f3      Kb8-c6
3.     d2-d4       c5 : d4
4.     Kf3 : d4    Kg8-f6
5.     Kb1-c3     d7-d6
6.     Cf1-c4     Fd8-b6

Leonid Shteyn sitsiliancha himoyaning ajoyib talqinchisi edi. O’yin davomida chigal taktikaviy kurashga intilar ekan, u ko’pincha debyutda to’satdan biron narsaning harakatiga tushib qolardi.

7. Kd4 : c6 . . .

6. . . . Fb6 ga oqlar odatda 7. Kb3 bilan javob beradi. Ba’zan ular 7. Kdb5 ni tanlaydi. Oqlar qilingan yurish bilan majburiy variantlarni chetlab o’tadi. Ular o’z sipohlarini safarbar qilishning oddiy rejasini tuzdi.

7. . . . b7 : c6
8. 0-0 e7-e6

8. . . .e5 yoki 8. . . .g6 ham e’tiborga loyiq edi.

9. b2-b3 Cf8-e7

9. . .d5 10. ed cd 11. Cb5+Cd7 12. C : d7+ K : d7 13. K : d5 ed 14. Le1+ qaltis: qoralar qattiq hujum ostida qoladi.
10. Cc1-b2 0-0

Bu yerda ham d6-d5 hamon bemavrid yurish bo’lur edi.

11. Fd1-e2 e6-e5

Avvalgidek, 11. . .d5 yaxshi emas edi, chunki 12. ed cd 13. C : d5! va 13. . .ed 14. F : e7 le8 bo’lsa, 15. Fa3 d4 16. Ka4 Fc6 17. Fc5 va qoralar berilgan piyoda evaziga hech narsaga ega emas.
Balki, filni tutishga shaylanib va markazdagi harakatchan piyodalar strukturasini saqlab 11. . .Kd7 o’ynash ma’qulroq bo’lsa kerak: 11. . .Kd7

12. Ka4 Fc7 13. f4 dan keyin13. . .d5 o’ynasa bo’laveradi
13. La1-e1 Ff6-d7
14. . . .Kh5 ni mo’jallab,13. . .g6 o’ynash g’oyaliroq ko’rinadi.
14. Kc3-a4 Cc8-b7

14. . ..Kb6 15. K : b6 ab 16. a4 bo’lganda, oqlar soddalashuvlarga qaramay, kichik afzallik va tashabbusni saqlab qolardi, lekin 14. . .Cf6!? hali ham, balki, qoralarga taxminan baravar imkoniyatlar beradi.

15. Cc4-d3 Lf8-e8
16. c2-c4 . . .

Oqlar boshqacharoq saflanishga ba o’z kuchlarini raqibning markazdagi aktivligini cheklashga imkon beruvchi ma`lum strategik sxema bo’yicha joylashtirishga muvaffaq bo’ldi.

16.       . . .          Ce7-g5
Ham f2-f4,   xam c4-c4 ga
(17. ...d5)qarshi qartilgan yurish
17. Fe2-c2       h7-h6

18. b3-b4 . . .

Bir necha o’nlab yurishlardan so’ng oqlarga muvoffaqiyat keltirgan rejaning boshlanishi. Endi oqlarning farzin flangidagi tashabbusi va maydon jihatidan ustunligi shubhasizdir.

18.       . . .       a7-a6
19.       FC2-b3     La8-b8
20.       a2-a3        Cb7-c8
21.       Fb3-c3     Cg5-f6

Oqlar yo’l-yo’lakay f2-f4 xavfini solgan edi, binobarin, qoralar bunga qarshi chora ko’rishga majbur.

22.     Fc3-c3!      A6-a5
22. . .Kb6 yoki 22. . .Kf8 o’ynab, taxtaning bu bo’lagidan voqealarni jadallashtirmasa ham bo’lardi.
23.      Cb2-c3!       A5:b4
24.      a3:b4        Kd7-f8
25.      b4-b5        c6:b5

Va har mana shu yangilash almashuvdan keyingida qoralarning pozitsiyasida strategic jihatdan qiyin, deb topish kerak. Aniqroq 25. . .Cd7! bo’lganda, oqlarning avfzalligiga konkret shakllar berish unchalik oson bo’lmasdi.

26.      c4:b5        Cc8-d7
27.     Le1-b1      Le8-c8
28.     b5-b6!           . . .

Farzin flangidagi uzoqqa surilib qolgan oldi ochiq piyoda oyoq-qo’linisiqadi va tezda jang natijasini belgilaydi. Aytishim kerakki, bu usulni qo’llab, men ko’p martalab muvaffaqiyat qozonganman.

Esimda Leningraddagi zonalararo turnirda R.Xyubner o’zining bor noyob taktikaviy maxorati va fantaziyasini safarbar qilibgina buday planni bartaraf qila olgan edi.

28…Fc7-b7
29.Cd3-b5 Lb8-a8
30.Fc2-b3.Cd7-e6

Ko’rinib tugan 30…C:b5 31. F :a4 32. F:a4 L:c3 varianti 33.Fa7 javobi tufayli tezda mag’lub etardi :qoralar biron –bir chora topishga ojizlik qiladi –(33. Lc7 34. bc).

31. Fb3-b4

Oq sipoxlar butun farzin flangida tanxo hukmronlik qilmoqda.Yurish sayin jang oqibati yaqinlashmoqda .

31. ... Cf6—e7
32. Lf—c1 d6—d5

Qoralarga oxirgi marta faollik ko’rsatish imkoniyati berildi ;lekin buning uchun ular c5 xonasini zaiflashtirish bilan orani ochishi darkor.

33. Fb7—b2 d5—d4
34. Cc3—b4 Ce7—g5

E4 piyodasi daxilsizdir .Masalan :34. . . C:b4 35.F:b4
L:c1 (yoki 35. . .F:e4 36.Kc5) 36. L:c1F:e4 37.Cc6Ff4 (37. . .Lc8 38 .b7 L:c6 39. Le1 ham qoralarni taslim bo’lishga olib boradi )38.Lb1 va <<b>>piyodasi bemalol olg’a siljiydi.

35.Lc1 :c8        La8:c8
36.Fb2—e2      Lc8—a8
37.Cb4—d6      Kf8—g6
38.Fe2—c2      La8—c8
39.Cd6—c7     Cg5—d8

40. Ka4—c5    Lc8:c7
41. Kc5:b7   …41.bc F:c7 bo’lganda ,qralar xarxashali piyodadan qutilar va durang qilish uchun hazilakam imkoniyatga ega bo’lmas edi .
41.     . . . Lc7:c2
42.   Kb7:d8   Ce6—c8
Yoki 42. . . . Ca2 43. b 7 C:b1 44.   h 4.
43.   g2—g3   Lc2—f2
44. Lb1—c1   Lf2—f6
45. Lc1:c8   Lf6 :b6
46.   Cb5—c4      Qpg8—h7
47.   Kd8:f7.

Qoralar taslim bo’ldi.

1808 marta o`qildi.

shoydullo adminstrator